Waarom aandacht besteed aan een anarchist en geograaf uit eind negentiende eeuw? Want dat was Élisée Reclus over wie dit nummer gaat. Het is een vraag die ook de hedendaagse Franse anarchist en geograaf, Philippe Pelletier opwerpt. Hij geeft de volgende reden: “Na een golf van anarchistische theoretici die zich vooral via de sociologie, het recht of de politicologie met het anarchisme bezighielden (Godwin, Proudhon, Bakoenin), kwam er een generatie die zich op de geografie concentreerde (Élisée Reclus, Peter Kropotkin, Léon Metchnikoff, Charles Perron, Michel Dragomanov). Dit verschijnsel loopt samen met de oprichting van de georganiseerde anarchistische beweging, zo vanaf eind jaren 1870. Dit is geen toeval. Het laat zich verklaren (1) uit de bloei van het communalistische project, ondanks de val van de Commune van Parijs, (2) uit het einde van de Eerste Internationale en (3) uit de bloei van het marxisme eerst in intellectuele kringen en later in die van de arbeiders. Bovendien, als men erkent dat de actuele wereld noch post-industrieel, noch postmoderne maar in tegendeel hyper-industrieel en hyper-modern is, dan doet men er goed aan aandacht aan de geografie en het anarchisme te schenken zoals door Reclus en Kropotkin ontwikkeld. Zij stonden immers midden in de industriële revolutie en de moderne maatschappijen. Dit maakt het interessant hun teksten te herlezen en opnieuw te analyseren in relatie tot actuele problemen, te beginnen bij kwesties die te maken hebben met onze ‘omgeving’ (ecologie) en met de demografie (malthusianisme).” Ook aan een andere geograaf kunnen we ontlenen, waarom aandacht aan Reclus goed besteed is. De Franse oud-hoogleraar geopolitiek (Universiteit Parijs-VIII), Yves Lacoste wijst daarvoor op het volgende. Een universitaire cursus over geografie verloopt traditioneel onder voorbij gaan aan politieke kwesties. Lacoste voegt daar onmiddellijk aan toe dat de grootste Franse geograaf Élisée Reclus (1830-1905) nu juist wel in zijn omvangrijke werk een groot belang heeft gehecht aan het behandelen van politieke problemen. En hij beschouwde deze volgens Lacoste op een uiterst interessante en oorspronkelijke wijze, omdat hij naast geograaf ook anarchist was, bevriend met Bakoenin en Kropotkin.