In deze lijvige studie geeft de journaliste Applebaum een uitgebreide analyse van het strafkampen systeem en netwerk dat meestal met de term GOELAG aangemerkt wordt. Naast het raadplegen van veel reeds eerder gepubliceerde – meest historiografische -monografieën over dit thema, stoelt Applebaums boek voor een belangrijk deel op de beschrijving van het ontstaan en functioneren van dit meedogenloze apparaat in de getuigenisliteratuur die er over verschenen is (denk aan auteurs als Sjalamov, Solsjenitsjin, Grossman en Amalrik). Het zwaartepunt ligt bij de periode van 1918 tot 1953 – de dood van Stalin. Zeer minitieus doet ze uit de doeken hoe al kort na de machtsovername door de Bolsjewieken Lenin de opdracht gaf tot het opzetten van werkkampen waar politieke tegenstanders (zowel ter rechter- als ter linkerzijde) geïsoleerd diende te worden van de `Sovjet’-maatschappij. Na de mislukte moordaanslag van de sociaalrevolutionaire Fanya Kaplan op Lenin – in 1918 – werden de gevangenissen en werkkampen in een rap tempo gevuld met politieke tegenstanders. In de loop van de jaren twintig kregen, onder het bewind van Stalin, de kampen ook een geopolitieke en economische grondslag. De kampen dienden ter bevolking van qua bodemschatten strategische, maar dunbevolkte of onbewoonde gebieden, en tevens werden de dwangarbeiders ingeschakeld bij het delven van de broodnodige grondstoffen voor de industrialisatie van de Sovjet Unie. Vanaf de jaren dertig gingen de kampen dienen voor het opsluiten van alle werkelijke of potentiële vijanden van de bolsjewistische staatsmacht: boeren, allerlei `suspecte’ etnische groepen, Russische krijgsgevangenen die de Duitse kampen hadden overleefd, buitenlandse `fellow travellers’, Joden, enz. Vier GOELAG-regio’s worden extra onder de loep genomen: de Solovjetski-eilanden, de Komi-Republiek, de Witte Zee kanaal strook en het beruchte Kolyma. Applebaum laat alle verschillende fasen aan bod komen. Over het poststalinistische tijdperk is ze erg summier. Applebaum raadpleegde veel Russische staatsarchieven, sprak met veel ex-gevangenen en ex-bewakers en bezocht veel locaties. Al met al krijg je een vrij gedetailleerd beeld van de GOELAG.