Tekst van een lezing op een conferentie over arbeiders-zelforganisatie in Saint Louis, in 1988. In Italië, waar de anarchistische traditie al sinds Bakoenin’s tijd wortel had geschoten en waar de Russische revolutie natuurlijk ook tot veler verbeelding sprak, kon het gebeuren dat op 31 oktober 1920 in Turijn een raad van fabriekscomité’s haar opzet verkondigde om “in Italië een praktijkoefening te houden in het realiseren van een communistische maatschappij.” De beroemde stakings- en bezettingsbeweging van 1920 was in volle gang. Tom Wetzel vertelt in ‘t kort de geschiedenis van deze beweging, die ideologisch en praktisch gesteund werd door de anarchisten en door de basis van de sociaal-democratie. De krachten die haar tegenwerkten waren de bureaucratie van de vakbonden en de sociaal-democratie, waarover Gramsci schreef: “Zij gingen maar door met hun geklets over sovjets en raden terwijl in de Piemont en in Turijn een half miljoen arbeiders honger leden om de raden te verdedigen die er al waren.” En zo kon het ook gebeuren dat de beweging verliep en dat vanaf het begin van 1921 het fascisme van Mussolini in Italië steeds meer veld won.