Goelag (paperback)

In deze lijvige studie geeft de journaliste Applebaum een uitgebreide analyse van het strafkampensysteem en netwerk dat meestal met de term ‘goelag’ aangeduid wordt. Het zwaartepunt ligt bij de periode van 1918 tot de dood van Stalin in 1953. Zeer minutieus doet ze uit de doeken hoe al kort na de machtsovername door de Bolsjewieken Lenin de opdracht gaf tot het opzetten van werkkampen voor politieke tegenstanders. In de loop van de jaren twintig kregen, onder het bewind van Stalin, de kampen ook een geopolitieke en economische grondslag. De kampen dienden ter bevolking en ontginning van qua bodemschatten strategische, maar dunbevolkte of onbewoonde gebieden. Vanaf de jaren dertig gingen de kampen dienen voor het opsluiten van alle werkelijke of potentiële vijanden van de bolsjewistische staatsmacht: boeren, allerlei `suspecte’ etnische groepen, Russische krijgsgevangenen die de Duitse kampen hadden overleefd, buitenlandse `fellow travellers’, joden, enz. Vier goelag-regio’s worden extra onder de loep genomen: de Solovjetski-eilanden, de Komi-Republiek, de Witte Zee-kanaalstrook en het beruchte Kolyma. Applebaum raadpleegde veel Russische staatsarchieven, sprak met veel ex-gevangenen en ex-bewakers en bezocht veel locaties.