Het fatale schot of hoe Gavrilo Princip de Eerste Wereldoorlog ontketende

Gavrilo Princip was de zeventienjarige Servische gymnasiast die op 28 juni 1914 in Sarajevo met een fataal schot op de Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand een keten van gebeurtenissen in gang zette. Uiteindelijk leidde die in augustus van dat jaar tot de Eerste Wereldoorlog, het bloedige drama dat de rest van de twintigste eeuw zou tekenen. Gavrilo was zeker niet de eerste vertegenwoordiger van het jongerenverzet die de oversteek maakte van idealistisch activisme naar gewelddadige strijd, maar zijn naam symboliseert die overgang wel. Met veel inlevingsvermogen en sympathie geeft Hans Koning, bijzonder geboeid door de revolutiedrang van de jeugd, een meeslepende visie op wat de jongen kan hebben bewogen. Deze roman is de gefingeerde autobiografie van Gavrilo Princip, die gevangen zat in het latere concentratiekamp Theresienstadt, waar hij op 28 april 1918, juist voor het einde van de oorlog, zou creperen. Het zijn thema`s van de eeuw die Hans Koning aanroert: Jongerenverzet, Servisch nationalisme, terreur. Hij doet het met hartstochtelijke compassie. Ook gaat hij in op de anarchistische wortels van Princip’s politieke bewustwording. Dit is een herdruk van de eerste Nederlandse uitgave uit 1976 onder de titel ‘De dood van Gavrilo Princip’. Waaruit toch wel blijkt dat de uitgever door de titel te veranderen ineens een ander perspectief suggereert. Onder de titel “Death of a schoolboy’ is het ook rond die tijd verfilmd.