Miguel Amorós is één van de overlevenden van een vorige generatie van sociale rebellen die niet nostalgisch terugblikt naar die tijd dat “ik ook nog idealist was” en evenmin plaats heeft genomen op één of ander universiteits- of parlementszitje of welke machtspositie dan ook in het systeem dat ze ooit verfoeiden en nu angstvallig verdedigen. In de jaren zeventig droeg hij bij tot de vorming van verschillende anarchistische groepjes in Spanje en nam actief deel aan de revolutionaire autonome arbeidersrevoltes die de (schijnbare) overgang van de Franco-dictatuur naar de `democratie’ begeleidden. Later werd hij redactielid van het tijdschrift `L’Encyclopédie des Nuisances’ (1984-1992) dat conclusies wou trekken uit de nederlaag van die “tweede proletarische aanval op de klassenmaatschappij” (1968-1982) door het historische geheugen te versterken en een onafhankelijke kritische taal en praktijk levend te houden. In dezelfde geest heeft Amorós verschillende boeken vertaald, tientallen pamfletten en artikels geschreven, en neemt hij deel aan debatten en lezingen over maatschappelijke kwesties vandaag in sociale centra over heel Spanje. Verscheidene van die pamfletten, artikelen en lezingen werden gebundeld in `Las armas de la crítica’ (2004) en `Golpes y contragolpes’ (2005). Van zijn hand verschenen recent ook nog `La revolución traicionada. La verdadera historia de Balius y los Amigos de Durruti’ (2004) en `Durutti en el laberinto’ (2006). Deze bundel bevat de vertaling van meer dan een dozijn artikelen uit de hierboven vermelde bundels. Het zijn stuk voor stuk discussieteksten die aansluiten bij bestaande debatten en waarin Amorós niet zelden controversiële standpunten inneemt: over de Spaanse revolutie en de officiële geschiedschrijving; over de betekenis van de arbeid en de rol van de technologie; over de teloorgang van het klassenbewustzijn en de opkomst van de massamaatschappij en het nieuwe totalitarisme; over de antiglobaliseringsbeweging en de pseudo-oppositie; over het urbanisme en de woede in de voorsteden… Het boek, een uit het Spaans vertaalde selectie van veertien essays, is niet altijd even gemakkelijk. Er wordt, vrees ik, nogal wat voorkennis verwacht, en de thema’s zijn zeer verscheiden. Maar zoals in de – overigens heel pittige – inleiding van de vertaler wordt gezegd: het gaat in de eerste plaats om discussieteksten, en de essays moeten dan ook als zodanig gelezen worden: “(…) als interventies in aan de gang zijnde debatten; als inleidingen en gidsen tot thema’s die de aandacht vragen; als uitnodigingen om zelf verder te denken, te lezen, op zoek te gaan; als aanmaningen om kritischer en radicaler te zijn”. En wie even doorbijt, zal beslist genoeg stof tot nadenken vinden. Mijzelf liet het na lezing zelfs ietwat verbijsterd achter. Het boek schets een grimmig beeld van de realiteit van vandaag, geeft weinig aanleiding tot hoop, en oplossingen worden amper aangereikt. Maar misschien is nu net de verdienste van dit boek dat het ons verlost van enige hardnekkige illusies, illusies die juist elke fundamentele verandering (revolutie) onmogelijk maken? M.a.w. het dwingt ook om dingen ter discussie te stellen, en verder te denken dan de platgetreden doodlopende straatjes van ‘klassiek-links’. In die zin opent het misschien wel denkpistes en wegen tot verandering, die inderdaad misschien gevonden kunnen worden in de recente – maar minder gekende – geschiedenis van strijd en revolte. En die zin is het wel degelijk een ‘subversief’ boek.