Umberto Eco was een Europeaan in hart en nieren. De oorlog in Oekraïne en het steeds verder naar een totalitaire staat afglijdende Rusland zou hij met pijn in het hart hebben aanschouwd. Maar hij zou waarschijnlijk ook op alle mogelijke manieren van zich hebben laten horen en zich volop hebben ingezet voor vrede. In ‘Hoe herken ik een fascist’, een selectie van drie belangrijke essays, weerklinkt Eco’s immer kritische stem. Het is een stem waarnaar we moeten luisteren, want sluipend fascisme (‘Het eeuwige fascisme’) en zelfopgelegde censuur (‘Censuur en stilte’) vormen een steeds grotere bedreiging voor de Europese vrede. Zijn oproep om tot nieuwe Europese afspraken te komen (‘Een nieuw verdrag van Nijmegen’) is dan ook bijna profetisch te noemen.