Rebel

Angelica Balabanoff (1878-1965) was een van de leidende figuren in de internationale socialistische beweging van voor, tijdens en direct na de Eerste Wereldoorlog. In 1919 werd ze de eerste secretaris van de Derde Communistische Inter­­na­tionale (Kom­intern). Hoewel ze in de vergetelheid raakte, hoort ze zonder meer thuis in de eredivisie van bekende revolutionaire vrouwen als Rosa Luxemburg, Emma Goldman, Clara Zetkin en Alexandra Kollontaj, met wie allen ze bevriend was. Balabanoff kende, correspondeerde, werkte samen en was bevriend met uiteenlopende figuren als Mussolini, Trotski, Lenin, John Reed, Serrati, Radek en Zinovjev, en bericht in haar herinneringen uit de eerste hand over deze hoofdrolspelers op het politieke strijdtoneel van het begin van de twintigste eeuw. Ronduit onthutsend zijn haar herinneringen aan Mussolini, die ze in Zwitserland ontmoette toen hij psychisch, fysiek en financieel volkomen aan de grond zat. Nadat ze hem on­der haar hoede had genomen, aan werk had geholpen en hem politiek bijgeschoold had, kwam het tot een breuk toen Mussolini – inmiddels opgeklommen tot hoofdredacteur van Avanti, het officiële dagblad van de Italiaanse Socialis­tische Par­tij – tegen de wil van de leiding van de partij pleitte voor Italiaanse deelname aan de Eerste Wereldoorlog. Mussolini werd uit de partij gezet, be­gon niet veel later zijn eigen politieke beweging en ontpopte zich al snel tot Duce van het fascistische Italië. Voor het eerst verschijnen in september van dit jaar de politieke memoires van Angelica Balabanoff in Nederland­se vertaling, onder de titel ‘Rebel’. Elsbeth Etty verzorgt het nawoord.