De kiezersstaking

Het verzet tegen het parlementarisme is een van de constante thema’s in anarchistische kring. Het thema is, vooral door tegenstanders, onbegrepen. Men verwart — vaak bewust — de verwerping van het parlementarisme met een anti-democratische houding. Maar een positief anarchistisch thema is nu juist het pleidooi voor directe democratie in samenhang met het pleidooi voor economische gelijkheid. De invoering daarvan is precies wat men via het parlementarisme tracht te voorkomen: directe democratie / economische gelijkheid. Dit soort visies is verre van nieuw. Dat blijkt maar weer eens uit de heruitgave van het manifest uit 1888, getiteld ‘De Kiezersstaking’, van de hand van de Franse anarchistische schrijver-journalist Octave Mirbeau (1818-1917). Fel in bewoordingen en een betoog zo helder als glas: alsof het voor — dus tegen — de komende verkiezingen is geschreven. Uitgeverij Iris heeft het verkiezingsmanifest van Mirbeau in brochurevorm opnieuw uitgegeven. Dick Gevers opent de brochure met een korte biografische schets gewijd aan Mirbeau. Aan de tekst van het manifest zijn vervolgens verhelderende noten toegevoegd en er is aansprekend beeldmateriaal (zoals karikaturen met orerende ezels) opgenomen. Verder vindt men in de brochure ook een bloemlezing anti-parlementaire uitspraken van een keur van auteurs. Een bekende luidt: Als verkiezingen de maatschappij zouden veranderen, zouden ze al lang verboden zijn geweest!