De onvermijdelijkheid van geweld

‘De onvermijdelijkheid van geweld’, een rijke en tragische roman, neemt de lezer mee naar het imaginaire rijk Nakem en de eeuwen durende dynastie van de Saïfs, die er als listige heersers de baas spelen. Via deze kroniek lezen we over de miskende geschiedenis van Afrika, die ons van binnenuit wordt voorgeschoteld. Geweld, moordpartijen, listen, notabelen die het bij de slavenhandel niet zo nauw nemen met hun geweten: Yambo Ouologuem neemt geen blad voor de mond bij dit portret van zijn continent. Evenmin houdt hij zich in wat zijn stijl en zijn toon betreft, van bijtende ironie tot teugelloze erotiek. Daartegenover worden Europa en zijn koloniale systeem – evenzeer afgekraakt als bespot – niet gespaard. Deze debuutroman van Ouologuem, voor het eerst verschenen in 1968, werd onderscheiden met de Prix Renaudot – het was de eerste keer dat een Afrikaan deze prestigieuze literaire prijs ontving. Al snel bereikte het boek een cultstatus, omstreden in het zuiden om de politieke onbeschaamdheid en in het noorden om de gewaagde manier van schrijven. Maar bovenal is en blijft De onvermijdelijkheid van geweld een duizelingwekkend literair bouwwerk, een epos dat tot de belangrijkste werken van de wereldliteratuur behoort. Nadat Yambo Ouologuem, in 1940 geboren in Bandiagara, Mali, een universitair pad heeft bewandeld in Frankrijk, verschijnt in 1968 van zijn hand ‘De onvermijdelijkheid van geweld’, in 1969 gevolgd door ‘Lettre à la France nègre’ en ‘Les mille et une bibles du sexe’. Gekwetst door de aanvallen waarvan zijn werk het doelwit is, trekt hij zich terug in zijn geboortestreek en hult zich in stilte. Hij overlijdt in oktober 2017.