Herbert Wehner

Herbert Wehner, jarenlang fractievoorzitter van de SPD in de Bundestag, heeft zelf slechts zeer spaarzaam een boekje open gedaan over zijn jaren in Moskouer ballingschap. Hij woonde daar in `Hotel Lux’ als kandidaat-lid van het Politburo van de KPD. In 1982 publiceerde hij zijn autobiografische aantekeningen uit de jaren dertig. Reinhard Müller, die eerder het hoogst interessante boek `Menschenfalle Moskau’ schreef, vond Wehners kaderdossier in het archief van de voormalige Russische communistische partij. Daaruit bleek dat Wehner alles behalve een slachtoffer van de stalinistische terreur was geweest. Wehner werkte nauw samen met de geheime dienst NKVD. Het waren vaak zijn schriftelijke of mondelinge mededelingen over `kameraden’ die leidden tot de arrestatie van de betreffende personen en in een later stadium (na vele verhoren meestal gevolgd door onder dwang opgestelde `zelfkritieken’) tot dwangarbeid of executie van de slachtoffers. Verklaringen die hij februari 1937 in het NKVD bolwerk de Lubjanka aflegde leidden tot een golf van arrestaties van vermeende `Duitse trotskisten’ en zelfs in het buitenland werden een groot aantal in ballingschap levende Duitse communisten uitgeschakeld door de NKVD. Wehner is getuige zijn `autobiografie’ van 1982 nooit meer in het reine met zich zelf weten te komen.