Kritiek op Godsdienst en wetenschap

Filosoof, geboren in Damascus in 1934, telg van een rijke en bekende soennitische familie, leeft in onmin met zijn klasse. Al vroeg heeft hij een grote belangstelling voor de Westerse filosofie, met name voor de Verlichting en Kant’s kritische filosofie, maar zoekt tegelijk, “zoals veel Arabische intellecturelen van moslimse afkomst [naar] verborgen wortels van verlicht en humanistisch denken in de rationalistische en mystieke tradities van de pre-moderne islamitisch-Arabische cultuur”, zoals Stefan Wild in de inleiding schrijft. Hij beschouwt zichzelf zoniet als een marxistisch, dan toch als een materialistisch denker die zich praktisch bemoeit met de politieke en sociale omstandigheden waarin hij verkeert. In ‘Zelfkritiek na de nederlaag’, verschenen in Beiroet in 1968, waagt hij het, tegen alle Arabische taboes in, kritiek te leveren op Nasser, op koning Hoessein van Jordanië, op Jasser Arafat. Hij verdedigde onverkort de ‘Duivelsverzen’ van Salman Rushdie en wijdde een boek aan de affaire. De vijf essays die in deze publicatie zijn gebundeld, gaan over ‘Oriëntalistiek en omgekeerde oriëntalistiek’, waarin met name Edward Said op de korrel wordt genomen, zowel zijn kritiek op Marx’ visie op de Oriënt als zijn geworstel met de superioriteit/inferioriteit van de Westerse dan wel de Arabische cultuur en zijn onverbeterlijk en gevaarlijk naïef reformisme. Een uitgebreid essay is gewijd aan “The importance of being earnest over Salman Rushdie’. Het ‘Islamitisch fundamentalisme op de keper beschouwd’ is vooral een vergelijkende studie van de verschillende vormen van fundamentalisme binnen de islam zowel als binnen het christendom en dan met name de katholieke kerk.