Occidentalisme (Olympus)

Sinds de publicatie van Edward Saids `Orientalism’ vijfentwintig jaar geleden is er een hele studie ontstaan omtrent de denigrerende fantasieën over het exotische “Oosten”, die ten grondslag lagen aan het koloniale gedachtegoed. Maar hoe staat het met de radicale denkbeelden over “het Westen” die onze zelfverklaarde vijanden koesteren? Volgens Ian Buruma en Avishai Margalit zijn deze denkbeelden nauwelijks onderzocht en is het onbegrip ervoor beklagenswaardig en zelfs gevaarlijk, gezien de gebeurtenissen op het wereldtoneel. In dit essay wordt beargumenteerd dat de bron van de stereotypen die de haatgevoelens in Osama bin Laden cum suis doen oplaaien in het Westen zelf terug te vinden is. Het anti-westerse virus heeft om verschillende redenen in de islamitische wereld een bereidwillige gastheer gevonden maar komt daar niet vandaan. Want eigenlijk plaagt de boeman van “het Westen” waar de jihadstrijders tegen menen te vechten, al sinds de negentiende eeuw diverse anti-revolutionaire groeperingen over de hele wereld. OCCIDENTALISME behandelt belangrijke wrijvingspunten: de goddeloze (lees: westerse) stad tegenover het rechtschapen platteland; heroïsme tegenover handel; materie tegenover geest; de geïndustrialiseerde maatschappij tegenover een organische samenleving van “bloed en bodem”. En het waarschuwt tegen “de verleiding om vuur met vuur te bestrijden, het islamisme met onze eigen vormen van intolerantie. (….) We kunnen het ons niet veroorloven onze samenleving af te sluiten bij wijze van verdediging tegen degenen die de hunne hebben afgesloten. Want dan zouden we allemaal occidentalisten worden en zou er niets meer over zijn te verdedigen”.