Oeuvres Complètes

Deze cdrom brengt alle tot nu toe bekende geschriften tezamen van de Russische grondlegger van het anarchisme, Michael Aleksandrovitsj Bakoenin [in andere transcripties: ‘Bakunin’ of ‘Bakounine’]. Deze ‘definitieve’ publicatie omvat facsimilé’s en afschriften van meer dan 1200 brieven en meer dan 350 teksten die Bakunin schreef in de periode 1823 – 1876. Van alle teksten die oorspronkelijk in een andere taal zijn geschreven of gepubliceerd, is ook een Franse vertaling opgenomen. Veel van het materiaal is uniek, honderden teksten zijn nog niet eerder gepubliceerd en vele andere zijn voor het eerst integraal in de originele taal beschikbaar. Bakoenin (1814-1876) wijdde zijn leven aan de revolutie en vervulde een grote rol in de revolutionaire bewegingen van de tweede helft van de 19e eeuw. Telg uit de Russische adel, begon hij zijn carrière als links hegeliaan in Berlijn (zie met name zijn ‘Reaktion in Deutschland’ uit 1842). Hij nam actief en enthousiast deel aan de revolutie die Europa in rep en roer bracht in de jaren 1848-49, eerst in Parijs, en daarna in Praag en Dresden. Hij werd daarvoor ter dood veroordeeld in Duitsland en Oostenrijk, uitgeleverd aan Rusland, waar hij jaren in eenzame opsluiting doorbracht en vervolgens naar Siberië werd verbannen. In 1861 wist hij te ontsnappen, kwam terug naar West Europa om er deel te nemen aan de Poolse opstand van 1863. Nadat ook deze opstand mislukt was, ging Bakoenin verder met conspireren, eerst vanuit Italië en later vanuit Zwitserland, terwijl hij zijn theorieën over het collectivisme en anarchisme ontwikkelde. In 1868 sloot hij zich aan bij de Internationale Arbeiders Associatie (de ‘Eerste Internationale’), waarbinnen hij de vrijheidlievende stroming aanvoerde die zich met name richtte tegen het centralisme vam Marx en Engels. Toen in 1870 de oorlog uitbrak tussen Napoleon III en Bismarck, spande hij zich wederom koortsachtig in om deze oorlog ten goede te keren, om er een ‘revolutionaire burgeroorlog’ van te maken, die zowel het Duitse als het Franse proletariaat zou bevrijden (zie hierover zijn briljante ‘Brief aan een Fransman’). Nadat ook de Commune-beweging in Frankrijk was neergeslagen, richtte Bakoenin zijn aandacht vooral op Italië en Spanje, waar het anarchisme na zijn dood tot hoge bloei kwam. Maar zijn invloed reikte ook tot de Slavische staten en de Balkan, waar overal leden zaten van zijn ‘Internationale Broederschap’, met wie hij een intensieve correspondentie onderhield. In 1873 vatte hij zijn ideeën samen (in het Russisch) in het enige boek dat hij ooit afmaakte: ‘Etatisme en Anarchie’. In 1874 nam hij voor het laatst daadwerkelijk deel aan een opstand in Bologna. Naast de teksten en brieven van Bakoenin bevat de cdrom veelzijdig ander materiaal, zoals aantekeningen die hij maakte van werken die hij bestudeerde, codes die hij gebruikte voor een deel van zijn correspondentie, foto’s en andere persoonlijke documenten.